ADIM ADIM SAÇ EKİMİ
Saç her iki cinse özgü görünüm sağlayan ve kendine ait doku özellikleri olan keratinize bir dokudur. Çocukluk döneminden başlayan ve ömür sonuna kadar devam eden periyodda insan vücudunda kafa bölümünde yer almaktadır. Kişinin sosyal çevreye karşı görünümde spesifiklik sağlar. Sağlıklı bireylerde saç belli bir zaman diliminde uzama şeklinde büyümesini gösterir. Keratinize doku olan saç bazı bireylerde çeşitli nedenlerle(hormonal faktörler, çevresel faktörler, kişiye özgül durumlarla) dökülebilmektedir. Saçı dökülenlerin bir kısmı bunu sorun etmemekte ve kendisi ile barışık yaşamını sürdürmektedir. Ancak bazılarında kendine karşı özgüven kaybı, sosyal iletişimin de bozulma ve ruhsal sıkıntılara neden olmaktadır. Tedaviye ihtiyaç duyan bu grupta saç ekimi hastalar önemli bir tedavi seçeneği haline gelmiştir. Günümüzde estetik ve kozmetik amaçlı olarak erkeklerde en sık yapılan işlemlerdendir. Aynı zamanda daha az saç dökülmesi veya saçlarda seyrelme şikâyeti yaşayan kadınlarda da saç ekimi veya sıkılaştırma işlemleri yapılmaktadır. Saç ekimi işlemlerine paralel giden kaç ekimi, kirpik ekimi ve sakal bıyık ekimlerinde benzer disipliner işlemlerle yapılabilen tedavilerdir. Adım adım saç ekimi nedir ve nasıl yapılmaktadır?
Saç ekimi kafa derisinde ciddi bir enfeksiyon ve anomalisi olmayan, sistemik engel olan hastalığı bulunmayan ve klinik olarak düşkün olmayan her bireye uygulanabilecek bir yöntemdir. Saç ekimi ameliyathane şartlarına yakın donanımı olan odalarda kendine özgü enstrüman ve ekiplerce yapılmaktadır. Sağlık bakanlığı mevzuatına göre saç ekimini Plastik Cerrahlar, Dermatoloji uzmanları ve Kurs karşılığında Sertifika almış tıp doktorları yapabilmektedir. Yine saç ekimi yerleri ve ekipmanları asgari şartları Sağlık Bakanlığı mevzuatlarında belirtilmiştir. Saç ekimi öncesi hasta klinik muayenede ve tetkik edilerek herhangi bir patoloji olup olmadığı açığa çıkarılmalıdır. Hastalar kafa derisindeki bu doku hakkında bilgilendirilmeli ve yapılacak olan işlem ne olduğu ve beklentilerin neler olabileceği konusunda aydınlatılmalıdır. Bu makalede adım adım saç ekim işlemlerinin nasıl yapıldığı anlatılmaktadır. Amacım bu işlemi yaptıracak olan kişilerde hem bilgi sahibi olmasına yardımcı olmak hemde işlemin kabaca ne olduğunu anlatmaktır.
1.Adım
Hastanın değerlendirilmesi tıbbi muayene ve tetkiklerinin yapılmasıdır. Bu aşamada öncelikle tıbbi tedavi gerektiren hastalık tespiti yapılırsa veya vücutta herhangi vitamin ve mineral eksikliği tespit edilirse öncelikle bu tedaviler ve eksiklikler giderilmelidir. Saç ekimi yapılmasına karar verilmiş ve istekli olan hastalarda işlem öncesi değerlendirmede saç dökülmüş alan genişliği ve alınacak greft(saç kılı) miktarı kabaca değerlendirilir. Ayrıca hastaya uygulanacak işlemler öncesi değerlendirme tetkikleri yapılır. Bilgilendirilmiş onam formu hastaya verilerek okunması sağlanır ve kabul ediyorsa imzalatılır.
2.Adım
İşlemin Uygulanacağı sabah hasta banyosunu yapmış ve var olan saçlarını kestirmiş olarak işlemin yapılacağı yerde kabul edilir. Saç ekim merkezlerinde saç yıkama ve kısaltma işlemleri yapılabilmektedir. Ancak kişinin bir gün önceden berberinde 0 numara tıraşı olması ve saçlarını yıkayıp saç ekim merkezinde olması daha sağlıklı görünmektedir. Bu kabul sırasında ekipten sorumlu hekim(plastik cerrahi ve estetik uzmanı, dermatolog ve sertifikalı medikal hekim)hastanın fotoğraflamasını yapıp greft alım ve ekim alanlarının hazırlığını yapar. Bu safhada ön saç çizgisi belirlenmesi ve greft sahası ve ekim sahası belirlenerek çizim kalemleriyle tespit edilir.Hastaya koruyucu ve gereğinde kullanma amacıyla damar yolu açılır.
A B
Resim:1 A. Sadece ön saç çizgi laterallerde dökülmesi olan hastanın işlem öncesi görünümü.
B. Greft alınacak alanın hazırlanması
3.Adım
Steril malzemeler açılarak hasta işlem masasına yatırılır planlanan greft alım alanına sınırlı uyuşturma ve tümesan solüsyonları infüzyonu yapılarak gerekli süre beklenir. Yeterli süre geçtikten sonra mikromotor ile greft alıcısı alma işlemine başlar. Alınan greftler içerdikleri kıl sayılarına göre özel solüsyonlarda bekletilmek üzere ekim sırasında kullanılacak şekilde sıralanır. İstenen sayıda greft alındıktan sonra verici alan uygun pansumanla kapatılır ve hastanın ekim yapılacak alana kanal( saç kılının ekileceği) açma işlemine kadar dinlenmesi sağlanır. Bu sırada greft kalitesi muayenesi yapılır.Sıralanmış olan saç kökleri özel serumlarda ve belli ısılarda bekletilir.
A B C
Resim:2 Greft alanı uyuşturulamsı(A), Mikromotor ile kıl alınımı(B) ve
Alınan gerftlerin ekim öncesi hazırlanması(C)
4.Adım
Ekim alanında çalışılacak şekilde pozisyon verilen hastaya alan antisepsisi sağlandıktan sonra anestetik ilaç ve tümesan solüsyon infüzyonu yapılarak beklenilir. Yeterli süre geçmesini müteakiben kanal açıcı kanalları açar. Kanal açma sırasında özel açısı lansetler, safir uçlar ve/veya ekim yöntemine göre implanter kullanılabilmektedir. Alınan saç kıllarının tutmasındaki en önemli kriterlerden birisi kanal açmadır. Kanal açmayı yapacak kişinin insan saç anatomisi ve özelliklerine hakim olması kanallara vereceği yön, santimetre kareye açacağı kanal sayısı ve kılın yaşayabilme şansını artırması açısında kanal derinliği önemli ve iyi uygulanması gerekli işlemlerdendir. Bu aşamanın ehli olmayanlarca yapılması folikül tutması oranını azaltabilir.
A B C
Resim: 3 Saç ekilecek alanın uyuşturulması(A) ,Kanal açılması(B) Ekim yapıldıktan sonraki görünüm(C)
5.Adım
Kanal açımından sonra daha önce tek tek sıralanmış ve özel solüsyonda bekleyen greftler açılan kanallara nakledilir. Alınan greftler kanallara yerleştirilirken folikülün fazla travmatize edilmemesi önemlidir. Ayrıca kanal yönü ile uyumlu şekilde yüzeyel kalmayacak biçimde kanala foliküller yerleştirilmelidir. İlk ekim başlayan yerlerin diğer alanlar ekilene kadar ki süreçte mekanik travmaya ve kurumaya karşı önlemleri alınmış olmalıdır. Tüm ekim tamamlandıktan sonra hem donör saha hem de ekim yapılan sahanın pansuman ve bakımı yapılır.
A B
Resim: 4. Ekim işi tamamlandıktan sonra greft alınan alan (A) ve Ekim yapılan bölgenin Pansumanı(B)
6.Adım
İşlem sonrası kullanacağı ilaçları ve ilk kontrole ne zaman geleceği saç yıkamasının nasıl yapılacağı anlatılarak ilk yıkama günü olan 2 veya 3. Günde kontrole gelmek üzere taburcu edilir. Genellikle hastalara evde kullanılmak üzere antibiyotik, ağrı kesici ileride ekim alanında kaşıntı ihtimaline karşı antihistaminik ilaç verilmektedir. Folikül alınan bölge ilk 3 gün için kapalı kalacak şekilde kremlerle kapatılmakta ve ekim alanı antiseptik özellikli pansumanı ile açık bırakılmaktadır. Ekim sonrası ilk 48-72 saat içinde kişinin evde duruş ve yatış eğitimleri verilir. İlk ekim alanı yıkama şekli ve dikkat edilmesi gerekli tüm detaylar anlatılmak üzere ilk kontrol klinikte yapılmalıdır.
Resim:5: Saç ekimi ekip ile yapılması gerekli işlemlerdendir.
Sonuç olarak yapılan işlemin başarılı olmasını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar hastaya ait olanlar ve ekim ekibine ait olanlar olarak sınıflandırılmaktır. Hastaya ait olanlar saç yapısı, kafa derisi kanlanması, beslenme, hijyen, sigara ve alkol kullanıp kullanmaması, ek hastalığın olup olmaması ve işlem sonrası önerileri yerine getirip getirmemesi gibi durumlardır. Ekim ekibine bağlı olanlar işlem öncesi steriliteye dikkat edilip edilmemesi, kullanılan malzemelerin kalitesi, greft alıcı, kanal açıcı, ekim yapan kişinin yeteneği, alınan greftlerin saklanma şekli ve sorumlu hekimin koordinasyon yeteneği gibi birçok durum bulunmaktadır. Başarısız olan işlemler hem hastayı hem de ekim ekibini demoralize edeceği için azami dikkat gösterilmesi ve doğru tercihler mutlu sonuçlara ulaşmada en önemli faktör gibi görünmektedir.
Resim:6. Ekimden 12 gün sonra greftlerin görünümü